Pad Łuhanskam vyjaŭlenyja novyja pachavańni: mahčyma, heta mahiły bajcoŭ hrupy «Vahnier». Jość adzin biełarus
Kala Łuhanska vyjavili novaje pachavańnie ludziej, jakija mahli vajavać na terytoryi Ukrainy ŭ składzie hrupy «Vahnier». Svajaki niekatorych zahinułych nie viedali pra ich śmierć i paviedamili Bi-bi-si, što ŭžo niekalki miesiacaŭ sprabujuć vyśvietlić ich los.
Na pačatku lutaha žychary Łuhanska vyjavili na miascovych mohiłkach 42 śviežyja mahiły mužčyn. Žychary pasiołka Kiraŭka, jaki znachodzicca pobač z mohiłkami, skazali, što mahiły nichto nie naviedvaje i nichto z pachavanych nie byŭ im znajomy.
«My padumali, raptam hetyja ludzi tut lažać, a ich rodnyja pra heta navat nie viedajuć. Voś sfatahrafavali ŭsie mahiły, stali raspaŭsiudžvać pa hrupach pošuku bieź viestak źnikłych. I voś užo dzieviać čałaviek mnie adkazali. Usie jany navat nie viedali, što ich blizkija zahinuli. Šukali ich, čakali viestak», — raspaviała Bi-bi-si adna z žančyn, jakija vyjavili pachavańnie.
Bi-bi-si ŭdałosia znajści ŭ adkrytych krynicach zhadki pra 37 mužčyn, čyje danyja supadajuć z nadpisami na mahilnych tabličkach blizu Łuhanska. 35 ź ich byli rasijanami, adzin — hramadzianinam Biełarusi, jašče adzin naradziŭsia va Uźbiekistanie. Na sajtach rasijskich sudoŭ vykładzienyja prysudy ŭ dačynieńni da 20 čałaviek, jakija źjaŭlajucca poŭnymi ciozkami pachavanych u Łuhansku. Usie jany pavinny byli ciapier adbyvać pakarańnie ŭ miescach pazbaŭleńnia voli.
Tak, zhodna z sudovym dakumientam, Mirasłaŭ Zinčuk atrymaŭ svoj pieršy termin u 16 hadoŭ — za kradziež i pryčynieńnie ciažkaj škody zdaroŭju. Vyzvaliŭsia praz dva hady i amal adrazu znoŭ trapiŭ u kałoniju — za kradziež i razboj. U 2017 atrymaŭ novy prysud — za kradziež. Cimur Cibajeŭ z Uljanaŭska taksama byŭ nieadnarazova sudzimy za razboj, apošni termin atrymaŭ u 2022 hodzie. Maksadbiek Chadžyjeŭ z Uźbiekistana pracavaŭ malarom, u 2021 hodzie byŭ asudžany za zamach na niezakonny zbyt hierainu.
Aficyjna Kreml nie kamientuje ŭdzieł źniavolenych u bajavych dziejańniach va Ukrainie. Ale prynamsi adnaho źniavolenaha, jaki vajavaŭ u składzie hrupy «Vahnier» asabista ŭznaharodziŭ prezident Rasii.
«Telefanavaŭ, pisaŭ, a potym prosta źnik»
Staronki poŭnych ciozak bolšaści mužčyn, pachavanych pad Łuhanskam, možna znajści ŭ sacsietkach. Miarkujučy pa publikacyjach, tolki adzin ź ich byŭ siratoj, i jašče niekalki čałaviek bolšuju častku žyćcia praviali ŭ źniavoleńni i, mahčyma, nie mieli blizkich ludziej za miežami kałonij. Bolšaść ža pastajanna kantaktavali z rodnymi i siabrami.
«My z synam pastajanna byli na suviazi. I ŭ kałonii, i voś potym. Jon patelefanavaŭ mnie na pačatku vieraśnia z Łuhanska. Skazaŭ, što z 1 vieraśnia padpisaŭ kantrakt z PVK «Vahnier», paprasiŭ maje danyja, kab zarpłata mnie jaho pryjšła», — skazała Bi-bi-si maci adnaho sa źniavolenych.
«Potym jon u špital trapiŭ, byŭ paranieny, ale nie mocna — askołak u ikru trapiŭ. Inšyja ludzi jaho ŭ špitali taksama bačyli, kazali, ničoha strašnaha. Apošni raz syn vychodziŭ na suviaź 18 vieraśnia. A na šyldzie z mohiłak staić data hibieli 15 vieraśnia. Jak heta tak, ničoha nie sychodzicca?» — skazała žančyna.
Bi-bi-si ŭdałosia źviazacca sa svajakami jašče dvuch čałaviek, čyje imiony i daty naradžeńnia supadajuć z danymi, nazvanymi na tabličkach mohiłak pad Łuhanskam. Jany raspaviali padobnyja historyi. Ich blizkija byli źniavolenymi, jakija pahadzilisia pajechać vajavać u składzie hrupy «Vahnier». Jany źjechali z kałonij u kancy žniŭnia, niejki čas vychodzili na suviaź, ale ŭ kastryčniku źnikli. Z tych časoŭ navin ad asudžanych niama. Ni «Vahnier», ni pradstaŭniki inšych vajenizavanych struktur sa svajakami zahinułych nie źviazvalisia.
U słužbie vykanańnia pakarańniaŭ na piśmovy zapyt adnoj z maci adkazali, što źniavoleny «źjechaŭ u inšy terytaryjalny orhan FSVP Rasii na padstavie narada».
«Zabivaje toje, što nichto nie paviedamiŭ nam, i dahetul cišynia. Majo dzicia pachavali na čužoj ziamli, i heta strašna. Chaču, kab syn byŭ pobač. Raz užo žyvym nie viernuć, chaj choć cieła pryviazuć», — prosić maci adnaho sa źniavolenych.
Vializnyja straty
Pachavańnie pad Łuhanskam — užo trecija mohiłki, dzie vyjaŭlajuć dziasiatki mahił źniavolenych, jakija vajavali va Ukrainie ŭ składzie hrupy «Vahnier».
U śniežni ŭ stanicy Bakinskaja Krasnadarskaha kraju byli vyjaŭlenyja 47 mahił asudžanych. Usiaho za dva miesiacy kolkaść pachavańniaŭ pavialičyłasia ŭ šeść razoŭ — da kanca studzienia mahił źniavolenych stała ŭžo 270. Na kožnaj lažyć vianok z čyrvona-čorna-žoŭtaj emblemaj, jakaja sustrakajecca na našyŭkach i ściahach PVK «Vahnier».
Na pačatku lutaha žychary padmaskoŭnaha pasiołka Franava vyjavili ŭ susiednim pasiołku novuju mohiłkavuju aleju z 22 mahił. Na kožnaj lažali takija ž čyrvona-čorna-žoŭtyja vianki, jak u stanicy Bakinskaj. U siecivie možna znajści prysudy 12 ludziej, čyje imiony całkam supadajuć z danymi na tabličkach.
Bi-bi-si ŭdałosia źviazacca ź siamjoj adnaho z zahinułych — jany paćvierdzili, što jon byŭ źniavolenym. Pra svajo žadańnie pajechać na vajnu jon nie paviedamlaŭ, na suviaź pierastaŭ vychodzić u kastryčniku. Pra śmierć źniavolenaha svajaki nie viedali.
Zasnavalnik «PVK Vahnier» Jaŭhien Pryhožyn paćvierdziŭ, što mohiłki ŭ stanicy Bakinskaj Krasnadarskaha kraju naležać jaho pryvatnaj vajskovaj kampanii, ale pakul nie kamientavaŭ status pachavańniaŭ u Padmaskoŭi i blizu Łuhanska.
Ustalavać dakładnuju kolkaść rasijskich źniavolenych, jakija zahinuli va Ukrainie, niemahčyma. I pravaabaroncy, i krynicy Bi-bi-si na froncie kažuć, što atrady, składzienyja sa źniavolenych, aktyŭna vykarystoŭvajuć na pieradavoj, i jany niasuć vialikija straty.
Bi-bi-si sumiesna z «Miedyjazonaj» i vałanciorami ŭdałosia dakładna ŭstanavić imiony 820 zabitych źniavolenych. 600 ź ich zahinuli za apošnija try miesiacy.
Kamientary