«Erudziravany nie značyć razumny». Znatok «Što? Dzie? Kali» Raŭšan Askieraŭ vyklikaŭ zamiašańnie svaim intervju

Raŭšan Askieraŭ — azierbajdžanski i rasijski žurnalist, kandydat histaryčnych navuk, hulec intelektualnaha kłubu «Što? Dzie? Kali?». Doŭhi čas pražyvaŭ u Maskvie. Paśla ŭvarvańnia Rasii va Ukrainu viarnuŭsia ŭ Azierbajdžan. U krasaviku 2022 hoda ŭ Rasii suprać Askierava była zaviedziena kryminalnaja sprava pa abvinavačvańni ŭ reabilitacyi nacyzmu. Nahodaj staŭ jaho post u fejsbuku, u jakim maršał Žukaŭ byŭ nazvany «maradzioram sa stažam». U studzieni hetaha hoda Askieraŭ uniesieny ŭ rasijski pieralik terarystaŭ i ekstremistaŭ.

Staŭleńnie da vajny i karparatyŭ dla kiraŭnika Tatarstana ŭ sakaviku 2022-ha

U intervju Juryju Dudziu Askieraŭ rašuča asudziŭ Rasiju ŭ vajnie z Ukrainaj, skazaŭ, što ŭkraincy majuć poŭnaje prava bić pa Biełharadzie i jaho žycharach u adkaz, a hałoŭreda Russia Today Marharytu Simańjan pavinna čakać śmiarotnaje pakarańnie.

Askieraŭ adznačyŭ pra tych, chto žyvie ŭ Rasii: maŭklivuju niepadtrymku vajny jon nie ličyć pratestam.

«Pratest — heta chacia b vyjechać. Nie treba rabić podźvihaŭ. Podźvihi nie patrebny. Ale ž źjechać možna», — ličyć znatok.

Na pytańnie, što rabić, kali niama hrošaj, jon adkazvaje:

«Kali ŭ 1917 hodzie adbyłasia revalucyja, niejak znachodzilisia hrošy, i ŭsie, chto nie prymaŭ hety ład, vyjazdžali. (…) Kali tvoj dom zaŭtra buduć bambić, u ciabie znojducca hrošy vyjechać. (…) Dla taho, kab vyjechać, vialikich hrošaj nie treba».

Jak raskazvaje Askieraŭ, u pieršyja dni paśla pačatku vajny jamu prapanoŭvali ŭdzieł u roznych prajektach, ale naŭzamien jon pavinien byŭ maŭčać.

«Pieršyja dni mnie zvanili kiraŭniki pieradač i kazali: «Raŭšan, my cenim tvajo maŭčańnie. My viedajem tvaju pazicyju. My cenim, što ty ŭ publičnaj śfiery maŭčyš. Dziakuj tabie za heta». Heta praciahvałasia dziesiać dzion. Ale ja zrazumieŭ, što nie mahu tak žyć. (…) Ja prosta sabraŭsia i źjechaŭ. I dalej napisaŭ post pra Žukava, sprabujučy nie pierastupić miažu, robiačy anałohii pamiž Žukavym-maradzioram i Bučaj. (…)

U mianie byli ŭsie mahčymaści zrabić tak: zapluščyć vočy, skazać: «Ja heta asudžaju», — i žyć dalej tam (u Rasii. — NN). Kuča ludziej žyvie takim čynam. Ja nie liču, što jany suprać. Tamu što zaŭtra ŭsio pamianiajecca (spadziajusia, što źmienicca, chacia nie vieru, što zaŭtra), jany skažuć «Akiej. My ž nie išli ŭ fakielnych šeściach. Nie kryčali: «Vajna da pieramožnaha kanca!». My prosta byli suprać. Prosta cicha siadzieli i byli suprać».

Na pytańnie, kolki razoŭ za tyja dzieviać dzion, što prajšli ad pačatku vajny da adjezdu z Rasii, Askieraŭ vyjšaŭ na pratesty, jon adkazaŭ, što takoha nie rabiŭ, a jaho formaj pratestu staŭ adjezd z krainy-ahresara.

Adnak za dzień da adjezdu Askieraŭ pravioŭ karparatyŭ dla žančyn aparata kiraŭnika Tatarstana, na jakim prysutničaŭ i kiraŭnik respubliki Rustam Minichanaŭ, jaki padtrymlivaje vajnu.

Heta jon patłumačyŭ abaviazacielstvami, jakija byli zaklučanyja jašče da pačatku vajny. «Ja nie źbirajusia za heta apraŭdvacca. U mianie była damoŭlenaść, što heta adbudziecca. Ja vykanaŭ svaje abaviazacielstvy, potym źjechaŭ».

«Ja prylacieŭ, pravioŭ im nievialikuju hulniu z zabaŭnymi pytańniami, jakija źviazany z 8 Sakavika, i adlacieŭ. (…) Viarnuŭsia ŭ Maskvu 5-ha [sakavika] rankam, ubačyŭ, što zakryvajucca ŭsie avijazłučeńni, nie tolki ŭ Jeŭropu (Jeŭropa ŭžo była zakryta), i ja skazaŭ: usio, treba brać bilet i źjazdžać».

Jak śćviardžaje Askieraŭ, u jaho byli jašče inšyja damoŭlenaści ź ludźmi «ranham nižejšym», ad jakich jon zmoh admovicca i prapanavać zamiest siabie inšych ludziej.

Adkazvajučy na pytańnie, što jon rabiŭ dla taho, kab nie było vajny, Askieraŭ adkazaŭ: «Nu, chadziŭ na vybary», — i pryznaŭsia, što nikoli nie prymaŭ udzieł u mitynhach.

«Mitynhi heta nie rašajuć. Hramadskaje mierkavańnie ŭ Rasii nie pracuje ŭvohule nijak. (…) Niama hramadskaha mierkavańnia ŭ krainie. Niama. Heta całkam uschodniaja impieryja, rešta impieryi Čynhizchana», — davodzić znatok.

Ci asudžaje damahańni svajho kalehi da niepaŭnaletnich?

U čas razmovy Dudź nahadaŭ Askieravu jaho charaktarystyku byłoha kalehi pa «Što? Dzie? Kali?» Michaiła Skipskaha. U 2016 hodzie mužčynu abvinavacili ŭ damahańniach da niepaŭnaletnich.

«Vydatny hulec, vydatny čałaviek i dobry siabar. Prosta vielmi mnohija chočuć zaraz prapijarycca za košt Mišy», — napisaŭ tady Askieraŭ.

Ciapier jon śćviardžaje, što nie viedaŭ pra taki bok Skipskaha, u toj čas jak inšyja (siarod ich Maksim Patašoŭ i jaho žonka) byli ŭ kursie takoha «bekhraŭndu».

Ale, pa słovach Askierava, navat, kab jon byŭ by ŭ kursie, to «nie staŭ by ŭmiešvacca ŭ asabistyja adnosiny darosłaha čałavieka» i za čas, jaki prajšoŭ, jaho adnosiny da Skipskaha nie źmianilisia. Tamu što «čałaviek nie staŭ niejkim inšym».

«Heta drenna. Ja zhodny. Heta navat nie abmiarkoŭvajecca. Nielha, vykarystoŭvajučy svajo słužbovaje stanovišča, damahacca dy jašče i niepaŭnaletnich. Heta ahidna», —

davodzić Askieraŭ, ale zadajecca pytańniem, navošta paciarpiełyja «vykłali SMSki dziesiacihadovaj daŭniny», što ŭ vyniku pryviało da «ckavańnia» hramadstvam Skipskaha.

«My ciesna kamunikavali. My hulali ŭ adnoj kamandzie. My prajšli vielmi šmat razam. My byli adzin u adnaho ŭ haściach. I jak ja pavinien skazać? «A voś ciapier z hetaha momantu nahi tvajoj kab nie było»? Ja dałučajusia da hetaha ahulnaha choru, da hetaj zhrai, jakaja jaho ckuje? Pry tym, što da hetaha ja nie viedaŭ hetaha. Atrymlivajecca, što, opa, mnie raspluščyli vočy. Ciapier ja budu… Nie», — davodzić Askieraŭ.

Pa jaho słovach, jon by parvaŭ svaje adnosiny z Skipskim tolki ŭ tym vypadku, kab toj publična, jak Maksim Patašoŭ, vystupiŭ u padtrymku vajny.

Ilcham Alijeŭ — dyktatar? Jak Askieraŭ paprasiŭ u jaho kvateru

Apošnija try hady Raŭšan Askieraŭ žyvie ŭ Azierbajdžanie. U intervju jon zajaviŭ, što nie ličyć, što ŭ hetaj krainie dyktatura.

«Tam jość usie demakratyčnyja instytuty», — davodzić Askieraŭ i śćviardžaje, što nikoli nie čuŭ pra palityčnych źniavolenych u Azierbajdžanie.

Pa słovach znaŭca, u Azierbajdžanie, u adroźnieńnie ad Rasii, adbyvajucca demakratyčnyja vybary, padčas jakich nie zdymajuć mahčymych kandydataŭ u prezidenty.

Askieraŭ horača padtrymlivaje Alijeva za viartańnie «terytaryjalnaj cełasnaści Azierbajdžana».

«Kankuravać ź Ilchamam Alijevym ciapier uvohule, ja dumaju, niemahčyma. (…) Čałaviek vyratavaŭ krainu. (…) Vyjhraŭ vajnu. (…) Vystupiŭ u pačatku vajny [Rasii suprać Ukrainy — NN], skazaŭ, što jon padtrymlivaje terytaryjalnuju cełasnaść Ukrainy. Tak što tut ni ab jakoj dyktatury nie moža iści [havorki]».

Na pytańnie, ci jość u Azierbajdžanie niezaležnyja miedyja, Askieraŭ adkazaŭ, što «daloki ad usiaho hetaha», «nie ŭdzielničaje ŭ hetaj historyi», «nie ŭ kursie palityčnaha mejnstrymu ŭ krainie».

«Prosta ja viedaju, što toje, što robicca prezidentam, heta zadavalniaje mianie, maju siamju i toje koła, ź jakim ja maju znosiny», — adznačaje znatok.

A toje, što žonka Ilchama Alijeva stała vice-prezidentam, pa słovach Askierava, «jaho nie napružvaje».

«Kali heta nijak nie adbivajecca na ŭščamleńni maich pravoŭ, čamu ja pavinien vybirać, ukazvać prezidentu, kaho jamu vybirać? Voś kali Tramp vybiraje sabie Vensa ŭ naparniki, nu okiej, maje prava. Z kim zručniej pracavać, kaho jon ličyć bolš vartym. (…)

Žonka. (…) Pakažy mnie momant, dzie heta drenna», — davodzić mužčyna.

U dalejšaj razmovie Askieraŭ pryznajecca, što pa jaho prośbie prezident Azierbajdžana vydzieliŭ jamu trochpakajovuju kvateru ŭ Baku. Heta adbyłosia ŭ 2001 hodzie, kali jon atrymaŭ «Kryštalnuju savu».

«Pieršy azierbajdžaniec, jaki atrymaŭ «Kryštalnuju savu». (…) Maim baćkam (…) usiu noč zvanili, vinšavali. (…) Mnie baćki skazali, što chaciełasia b žyllovyja ŭmovy [palepšyć]. Ja prosta napisaŭ list s prośbaj».

Na pytańnie, ci nie pa pryčynie vydzielenaj kaliści kvatery Askieraŭ ciapier nie vykazvaje nivodnaha krytyčnaha słova ŭ adras Alijeva, znatok adkazaŭ:

«Suviaź advarotnaja. Kali b ja nie adnosiŭsia z pavahaj da Ilchama Alijeva, ja b nie staŭ u jaho prasić. Ja niejak va Uładzimira Pucina ničoha nie prasiŭ nikoli. I ŭ hałavu nie prychodziła».

Reakcyja hledačoŭ

Nieadnaznačnaja pazicyja Askierava ŭzrušyła tych, chto raniej sačyŭ za «Što? Dzie? Kali?».

«Znaŭcy ŭmiejuć razhadvać zahadki, ale nie fakt, što heta razumnyja ludzi». Voś heta jon pravilna prymieciŭ», — źviartajuć uvahu na słovy Askierava ŭ kamientarach pad videa.

«Nahladnaja ilustracyja taho, što «erudziravany» i «razumny» — nie słovy sinonimy», — pišuć.

«Paniaćcie «padvojnyja standarty» adkryłasia dla mianie z absalutna novaha boku».

«Voś što byvaje, kali ŭsio žyćcio pryvyk dumać tolki chvilinu», — adznačyŭ chtości z adsyłkaj da pravił hulni ŭ «Što? Dzie? Kali?».

«Vydatnaje intervju, jakoje pakazvaje, što erudycyja, viedy, žyćciovaja mudraść, sumlennaść pamiž saboj słaba karelujucca. Jakuju b pazicyju ŭ hramadskich pytańniach čałaviek ni zajmaŭ by. Horkaje vidovišča», — aceńvajuć u biełaruskim siehmiencie fejsbuku.

• 9
• 1
• 2
• 15
• 0
• 1
• 2
• 2