«Chłopcaŭ raptam padniali i etapavali». Palitviaźniaŭ masava «tasujuć» pamiž kałonijami
Roznyja krynicy paviedamlajuć pra masavy pieravod palitviaźniaŭ z papraŭčych kałonij, u jakich jany adbyvali pakarańnie, u inšyja miescy. Byłyja palitviaźni i pravaabaroncy adznačajuć, što takoj praktyki raniej nie było, piša «Radyjo Svaboda».
U kancy minułaha hoda z papraŭčaj kałonii № 22 «Vaŭčynyja nory» raptoŭna vyvieźli amal 20 palityčnych viaźniaŭ. Niechta ź pieraviedzienych paźniej apynuŭsia ŭ mahiloŭskaj kałonii, niechta ŭ babrujskaj, a na miesca tych, chto vybyŭ, pryvieźli inšych.
Surazmoŭca, jaki kantaktuje sa svajakami palitviaźnia, na ŭmovach ananimnaści paćvierdziŭ «Svabodzie», što čałavieka niečakana pieraviali ŭ inšuju kałoniju. A razam ź im cełuju hrupu viaźniaŭ. Z čym dakładna źviazany pieravod, nieviadoma. Pa słovach rodnych źniavolenych, takija pracedury tyčacca tolki «palityčnych».
«Niadaŭna adbyłosia takoje: chłopcaŭ raptam «padniali» i etapavali ŭ inšaje miesca. Kala 20 čałaviek «palitykaŭ-terarystaŭ». A novych pryvieźli niadaŭna», — paviedamiła krynica ŭ razmovie sa «Svabodaj» pra palitviaźnia, jakoha raniej utrymlivali ŭ kałonii № 22 «Vaŭčynyja nory».
Adzin ź pierasialencaŭ, pra jakich paviedamlałasia, paźniej znajšoŭsia ŭ kałonii № 15.
«Jon užo ŭ kałonii pad Mahilovam», — śćviardžaje surazmoŭca, jaki taksama zapeŭnivaje, što pryčyna pierajezdu palitviaźnia nieviadomaja, bo čałaviek śviadoma paźbiahaje hetych tłumačeńniaŭ.
«Hetaha nie kamientuje. Vidać, razumieje, što niebiaśpiečna. Viedajem tolki, što ŭ byłoj kałonii ŭ jaho pravodzili vobšuki, adpraŭlali ŭ ŠYZA, pieravodzili z adnaho atradu ŭ inšy. Takija pieravody ŭ inšyja atrady praktykujuć nie tolki adnosna palitźniavolenych. Ale kab uvohule pamianiali kałoniju, raniej takoha z palityčnymi tam nie było», — śćviardžaje surazmoŭca.
Źviestki pra pieravod palitviaźniaŭ z adnoj kałonii ŭ inšuju možna znajści i ŭ telehram-kanale dissidentby, dzie publikujucca naviny palitźniavolenych. U paviedamleńni fihurujuć kałonii № 1, 2, 5, 8, 11, 15, 17, 22, pamiž jakimi na niadaŭna adbyŭsia «abmien» palitviaźniami.
Z mahiloŭskaj kałonii PK-15 u PK-17, što pad Škłovam, etapavali dvuch palitviaźniaŭ, taksama paviedamlaje dissidentby. Tudy ž adpravili palitviaźnia z PK-2 u Babrujsku. U hetaj kałonii źjaviŭsia novy palitviazień z PK-22 u Ivacevičach. U svaju čarhu, u kałoniju № 22 pad Ivacevičami, viadomuju taksama pad nazvaj «Vaŭčynyja nory», pryvieźli dvuch palitviaźniaŭ z PK-1, jakaja znachodzicca ŭ Navapołacku.
U praŭdzivaści źviestak dissidentby zapeŭniła aktyvistka Maryna, jakaja maje dačynieńnie da telehram-kanała.
«Ludzi bajacca lišniaje słova napisać chacia b kamuści. Vielmi składana ciapier z hetym», — skazała aktyvistka.
Novaja praktyka
Pravaabaronca «Viasny» Leanid Sudalenka, jaki adbyvaŭ termin u kałonii «Vićba-3» i vyjšaŭ na volu ŭletku minułaha hodu, pryhadaŭ, što ŭ jahony čas takich pieravodaŭ amal nie praktykavałasia.
«Za paŭtara hoda ŭ kałonii viedaju mo paru takich vypadkaŭ. Čaściej pieravodzili z adnaho atradu ŭ inšy. Apieratyŭnyja supracoŭniki hetak pieravychoŭvali tych, kaho ličyli patrebnym pieravychavać, najpierš palityčnych. Kali trapiŭ u ŠYZA, dyk potym pajedzieš u novy atrad. I heta była ahulnaja praktyka, nie tolki palityčnych heta tyčyłasia. Ale kab u inšyja kałonii… Navošta? «Pajka» paŭsiul adna i taja ž», — ździviŭsia Leanid Sudalenka.
Pravaabaronca Vasil Zavadski pracavaŭ lekaram u niekalkich kałonijach, a ŭ kancy nulavych — na adkaznaj pasadzie ŭ Departamiencie vykanańnia pakarańniaŭ MUS. Vasil uspaminaje, što pytańnie pieravodu viaźnia z adnoj kałoniju ŭ inšuju, kali heta nie źviazana z novym rašeńniem suda, zaŭsiody vyrašałasia na ŭzroŭni departamientu, a nie ŭ kałonii albo pamiž imi.
«Mahło być, što svajaki sa spasyłkaj na stan zdaroŭja chadajničali pra pieravod u inšuju kałoniju, bo taja bližej. I heta mahli zadavolić. Albo mahli pieravieści ŭ inšuju kałoniju ź niejkaj apieratyŭnaj pryčyny. Ale ŭsio heta vyklučnyja vypadki. Čamu ciapier pačali šyroka pierasoŭvać palitviaźniaŭ tudy-siudy, u mianie chiba dźvie zdahadki. Mahčyma, heta svojeasablivaje pakarańnie za niejkuju aktyŭnaść, bo pierajezd — heta doŭhi etap, peŭnyja prablemy i pakuty. Plus ludzi musiać nanoŭ adaptavacca da ŭmovaŭ u novaj kałonii, što taksama składana. Miarkuju, u Departamencie vykanańnia pakarańniaŭ dumajuć pra toje, kab jašče bolš uskładnić žyćcio asobnym palitviaźniam», — miarkuje Vasil Zavadski.
Pravaabaronca Pavał Levinaŭ, jaki da adjezdu za miažu žyŭ u Viciebsku, dadaje da hetych metaŭ jašče adnu — dadatkova zapałochać inšych viaźniaŭ.
«Takoje raniej praktykavali ŭ centrach izalacyi pravaparušalnikaŭ adnosna tych, kamu davali «sutki« za pratesty. Ludzi za jakija 15 dzion mahli pamianiać 3-4 kamiery. Kab im było drenna i kab inšyja bačyli, što budzie, kali zojmucca palitykaj. Hetaksama ŭ kałonijach na prykładzie asobnych palityčnych vychoŭvajuć usich inšych — takaja miera zastrašvańnia. U dadatak da pahrozy ŠYZA — jašče i pahroza adpravić u inšuju kałoniju, dzie horš. Za čas, što minuŭ z 2020 hoda, kiraŭnictva kałonij stała siabie adčuvać zvyšupeŭniena, jany ŭžo ničoha nie bajacca», — kaža pravaabaronca Pavał Levinaŭ.
Kamientary