Muzyka44

«Ja jak Alisa — patrapiła ŭ krainu cudaŭ». Stvaralnica «Volnaha choru» raskazała, jakija muzyčnyja skarby znajšła ŭ Skarynaŭskaj biblijatecy ŭ Łondanie

Opiera «Usiasłaŭ Čaradziej» Mikoły Kulikoviča, adziny zbornik Uładzimira Teraŭskaha «Biełaruski lirnik», jaki zachavaŭsia, piać «Pahoniaŭ», kružełki zapisaŭ 1952 hoda žanočaha choru ŭ Luvenie pad kiraŭnictvam Mikoły Ravienskaha… I heta — tolki nievialičkaja častka taho, što Halina Kazimiroŭskaja pryviezła ŭ Varšavu ź Biełaruskaj biblijateki imia Francyska Skaryny ŭ Łondanie, piša radyjo «Unet».

U lehiendarnych schoviščach (a heta samaja vialikaja ŭ śviecie biblijateka biełaruskaj emihracyi) stvaralnica «Volnaha choru» pracavała 9 dzion. Raźbirała archivy Mikoły Kulikoviča i Haja Pikarda, kožny dzień znachodziačy ŭ archiŭnych skryniach kaštoŭnyja skarby. Ciapier u Haliny Kazimiroŭskaj źjaviłasia navat nie mara — misija: stvaryć u muziei muzyčny adździeł.

U intervju radyjo «Unet» Halina Kazimiroŭskaja raskazała pra plon svajho łondanskaha padarožža:

«Ja jak Alisa — patrapiła ŭ krainu cudaŭ. I dumaju, što ničoha bolš značnaha ŭ svaim žyćci ja nie rabiła. Toje, što sa mnoj adbyłosia… Ja baču ŭ hetym histaryčnaje značeńnie.

A paśla zadavała sabie šmat pytańniaŭ — dzie ja była raniej? Ja ž viedała pra hety muziej jašče z kansiervatorskich hadoŭ. I nichto nam nie pieraškadžaŭ šukać i viartać — ni dyktatura, ni Łukašenka. Ja nie chaču dumać, što heta naša niepavaha da spadčyny. Chutčej, niaviedańnie, jakoje nie zdymaje z nas adkaznaści…

Samaja hałoŭnaja kaštoŭnaść — heta archiŭ Mikoły Kulikoviča. Kali tvorcy nie stała, jaho žonka, śpiavačka, pieradała ŭ muziejny archiŭ 9 vialikich skryniaŭ. Samaje cikavaje, što tam nie tolki noty, a jašče paštoŭki, listy, afišy, muzyčnaja krytyka, abjaŭki, etnahrafičnyja materyjały. A pobač — rukapisy jaho opier, da jakich ty baišsia dakranucca, bo papiera nastolki staraja, što ŭžo rassypajecca. Amal kožny dzień u mianie byŭ amal pieradynfarktny stan — jak heta ŭsio zachavać?!»

Ja vychavałasia jak charavik i viedała, što ŭ Kulikoviča jość opiera «Lasnoje voziera». Ale pra opieru «Usiasłaŭ Čaradziej» nikoli nie čuła. I ŭ archivie jość hetyja noty! I ciapier, kali ja zhadvaju, jak my ŭ kansiervatoryi dyryžyravali na ekzamienie opierami Rymskaha-Korsakava… A mahli b vučycca na tvorach Kulikoviča.

Samyja kranalnyja momanty — heta zapisy kružełak, jakija my aličboŭvali. U «Pahoniu» Ravienskaha ja prosta zakachałasia! A zbor zapisaŭ Zabejdy-Sumickaha? Naš tenar ź nievierahodnym hołasam, ad jakoha niemahčyma adarvacca.

Bolšaść piesień na hetych kružełkach — narodnyja. Chary ŭ emihracyi pačynali mienavita z narodnaj pieśni, kab zachavać hetuju suviaź z radzimaj. I ŭ Varšavu ja viarnułasia z dumkaj, što chaču śpiavać hetyja pieśni. Chacia jany nie zusim pasujuć «Volnamu choru». U nas trochi inšy kirunak, inšaja misija.

U kožnaj krainie jość zborniki patryjatyčnych piesień, jakija ludzi śpiavali na niekalki hałasoŭ. Bolšaść znojdzienych nami not tyčacca jakraz hetaha žanru.

Vy b viedali, ź jakich abryŭkaŭ u 2020 hodzie my rabili z «Volnym choram» našy partytury! Jak šukali pa ŭsim śviecie biełaruskija patryjatyčnyja pieśni.

A ciapier jany znajšlisia ŭ łondanskim archivie. Heta toje, što mahło stać repiertuaram usich biełaruskich charoŭ. Na hetych pieśniach my mahli vychoŭvać svaich dziaciej.

Vielmi patrebnaja dapamoha prafiesijnych biblijatekaraŭ, archivaryusaŭ, daśledčykaŭ, hukarežysioraŭ. My adpracavali daloka nie ŭsio. Tam jość babiny z zapisami, da jakich my navat nie dabralisia. Jość dyjafilmy, na jakich sfatahrafavanyja cełyja knižki. Treba ŭsio aličbavać, stvaryć katałoh.

I takija rečy nie robiacca samatužnym, amatarskim sposabam. U narmalnaj situacyi heta była b sprava dziaržaŭnaha ŭzroŭniu. Ale ja zrablu ŭsio mahčymaje, kab pry Muziei-biblijatecy imia Francyska Skaryny ŭ Łondanie źjaviŭsia muzyčny adździeł.

Ciapier ja ŭ kantakcie z roznymi dziejačami mastactva. Razam my dumajem, jak nam zbudavać nastupnyja kroki. Mnie chočacca, kab da hetych archivaŭ mieli dostup ludzi z usiaho śvietu. Kab z hetymi dakumientami mahli pracavać daśledčyki, navukoŭcy, jakija b pisali artykuły, knihi, dysiertacyi, rabili zbory tvoraŭ. Ale dla hetaha nam treba jašče vielmi šmat papracavać».

Kamientary4

  • dačakajem
    02.09.2023
    z Łondana ŭ Varšavu ŭžo dajšła spadčyna. Zastałosia dačacać, kali dajdzie na Biełaruś (albo Varšava dałučycca da Sajuznaj dziaržavy Biełarusi i Rasii).
  • Anfisa
    02.09.2023
    So ŝieniaċjim vostorhom otkryła dla siebia Zabiejdu... Kto jej rańšie miešał eto sdiełať? Zapisi jesť i v muzykalnom otdiele Nac. bibliotieki, k primieru.
  • ŭɐɓʎn ǝniɐdʞ ŭ ɐɔivɐ
    03.09.2023
    vaš rimskij korsakov - ona ž skazała

Ciapier čytajuć

Pajšoŭ z žyćcia 32-hadovy Maksim Čarniaŭski — zasnavalnik supołki «Nadakučyŭ nam hety Łukašenka» pačatku 2010-ch16

Pajšoŭ z žyćcia 32-hadovy Maksim Čarniaŭski — zasnavalnik supołki «Nadakučyŭ nam hety Łukašenka» pačatku 2010-ch

Usie naviny →
Usie naviny

Rasija patrabuje «žalezabietonnych harantyj» nieŭstupleńnia Ukrainy ŭ NATA9

Rełakanty ŭ Litvie zapłaciać dvojčy? Raźbirajemsia, jak žyć biez pahadnieńnia ab padatkach8

Na adnym ź minskich plažaŭ źjaviacca podyumy dla zaharu

Na Daŭhinaŭskim trakcie pierakuliŭsia aŭtamabil. Ludzi sami vyleźli ź jaho

Dziaržsakratar ZŠA raskazaŭ pra dva płany vyrašeńnia kanfliktu va Ukrainie9

U Biełaruś prylacieli pieršyja busły2

Turčyn zajaviŭ pra ryzyku «čornych lebiedziaŭ» u ekanomicy10

Tramp maje namier pahavaryć z Pucinym zaŭtra3

Biełaruska stvaryła instahram-realici. Paśpiachova idzie ŭžo piaty siezon12

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Pajšoŭ z žyćcia 32-hadovy Maksim Čarniaŭski — zasnavalnik supołki «Nadakučyŭ nam hety Łukašenka» pačatku 2010-ch16

Pajšoŭ z žyćcia 32-hadovy Maksim Čarniaŭski — zasnavalnik supołki «Nadakučyŭ nam hety Łukašenka» pačatku 2010-ch

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić