«Ja bajałasia, što jana budzie vyhladać mienavita tak». Biełaruska dva hady šukała mahiłu svajoj babuli ŭ Polščy — i narešcie znajšła
Biełaruska Alena (imia źmienienaje), pierajechaŭšy ŭ Polšču, vyrašyła adšukać ślady svajoj babuli Maryi, ź jakoj siamja daŭno straciła suviaź. Jaje pošuki pačalisia z archivaŭ i starych siamiejnych historyj. Jana daviedałasia, što Maryja pierajechała ŭ Biełastok u kancy 1950-ch hadoŭ, ale dalej infarmacyja abryvałasia. Ale nitku ŭrešcie taki ŭdałosia źviazać, piša Most.
Alena šukała źviestki pra babulu pa archivach, źviartałasia ŭ Čyrvony kryž, znajšła mahiłu inšaha svajaka i stała pakidać na joj zapiski dla svajakoŭ, jakija dahladajuć pachavańnie. Jana spadziavałasia, što jany vyjduć na suviaź i raskažuć pra babulu.
Niahledziačy na ŭsie namahańni biełaruski, znajści babulinu mahiłu doŭhi čas było niemahčyma. Nichto z dalokich svajakoŭ nie adhuknuŭsia, a toj infarmacyi, jakuju davali miascovyja ŭstanovy, było niedastatkova. I voś narešcie hetaja historyja atrymała praciah.
«Ja vyrašyła jašče raz pierahledzieć usie dakumienty, jakija mnie pryjšli z užondu (dziaržorhana. — Zaŭv. Most). I ŭ hetym dakumiencie ja źviarnuła ŭvahu na dva momanty. Pieršaje — toje, što tam było napisana miesca jaje naradžeńnia, data i hod.
Ja napisała ŭ archiŭ va Ukrainie z zapytam, kab znajści akt jaje naradžeńnia. Jany adkazali, što nie znajšli nijakaj infarmacyi, kab paćvierdzić, što maja babula naradziłasia ŭ Padolsku va Ukrainie. Pa-druhoje, ja źviarnuła ŭvahu na adras u Biełastoku. Jon byŭ paznačany jak adras apošniaha zamieldavańnia (prapiski. — Zaŭv. Most) muža majoj babuli».
Alena doŭha vahałasia, pierš čym naviedać adras u Biełastoku.
«Heta było składana. Ja bajałasia pryjści da nieznajomych ludziej i pytacca pra maju siamju. A što kali i heta znoŭ nie daść vynikaŭ? Ale pieraadoleła svaje strachi i pajšła pa hetym adrasie», — zhadvaje biełaruska.
Dakumienty znajšlisia ŭ padvale
Paśla niekalkich zvankoŭ u damafon joj adčyniŭ dźviery pažyły mužčyna. Alena patłumačyła, što šukaje svaje polskija karani. Vyśvietliłasia, što heta muž jaje ciotki, jakoha jana nikoli raniej nie bačyła. Mužčyna spačatku pryniaŭ jaje z naściarohaj, ale paśla razmovy jany abmianialisia kantaktami i damovilisia sustrecca paźniej.
Praź niekalki dzion mužčyna zaprasiŭ na sustreču svajho syna, i Alena ŭpieršyniu pabačyła svajho stryječnaha brata. Biełaruska zapytałasia, ci bačyli jany listy, jakija jana pakidała na mohiłkach u pošukach infarmacyi. Muž jaje ciotki pryznaŭsia, što sapraŭdy bačyŭ ich, ale nie byŭ upeŭnieny, što jany ad sapraŭdnaha svajaka.
«Ja patłumačyła: adzinaje, što mnie patrebna, — heta padkazać, dzie pachavanaja maja babula. Vyśvietliłasia, što na mohiłkach niedaloka ad horada Knyšyna, dzie jany žyli ŭ apošni čas. Reč u tym, što jana pamierła ŭ špitali, i było vyrašana pachavać jaje na mohiłkach, jakija byli niedaloka ad jaho. My damovilisia, što ŭ najbližejšuju niadzielu mianie tudy zaviazuć».
Mahiła babuli akazałasia ŭ zaniadbanym stanie: biez tablički, biez proźvišča, navat kusty raśli prosta na miescy pachavańnia, zhadvaje Alona.
«Kali my šukali miesca pachavańnia babuli, my bačyli i źviartali ŭvahu na takija voś mahiły. I ja prosta bajałasia, što jana budzie vyhladać mienavita tak».
Praź niekatory čas muž ciotki znajšoŭ u padvale dakumienty, siarod jakich była karta repatryjacyi babuli.
Palaki, jakija paśla Druhoj suśvietnaj vajny zastalisia na terytoryi Savieckaha Sajuza, mahli repatryjavacca ŭ Polšču. Urad Polščy stvaryŭ prahramy, jakija dapamahli takim ludziam atrymać polskaje hramadzianstva, finansavuju i arhanizacyjnuju padtrymku dla pierajezdu i intehracyi ŭ polskaje hramadstva.
«Atrymaŭšy hetyja dakumienty, ja vyrašyła źviarnucca va ŭžond, kab daviedacca, ci mahu ja pretendavać na stały pobyt u Polščy. Adnak mnie admovili. Čynoŭniki patłumačyli, što mahčymaść padačy zajaŭ na padstavie kart repatryjacyi dziejničała tolki da 2017 hoda».
Ź jašče adnych dakumientaŭ, jakija dapamoh znajści znajomy Aleny, vynikała, što jaje babula naradziłasia va Ukrainie, ale nie ŭ Padolsku, jak mierkavałasia raniej, a ŭ Kramiancy. Jaje baćki byli rodam ź Vilenskaj hubierni. Heta padšturchnuła Alenu źviarnucca ŭ archivy Litvy i Ukrainy, kab znajści aficyjnyja dokazy polskaha pachodžańnia babuli.
Na siońnia pošuki praciahvajucca. Alena čakaje adkazaŭ z archivaŭ i spadziajecca daviedacca bolš pra žyćcio svajoj babuli, a taksama pra jaje šlach z Ukrainy praź Biełaruś u Polšču.
Ciapier čytajuć
Minčuk aburyŭsia kantynhientam u staličnym mietro: Usie z novymi ajfonami, ale nie mohuć dazvolić sabie tannuju mašynu ci pajezdki na taksi?20
Kamientary