Preparaty ad alerhii, jakija ŭžyvajuć miljony ludziej, mohuć pavialičvać ryzyku demiencyi — vučonyja
Ekśpierty rajać z aściarožnaściu adnosicca da pryjomu antyhistaminnych srodkaŭ i šukać biaśpiečnyja alternatyvy.
Jak piša Daily Mail, ekśpiert Harvardskaha ŭniviersiteta, vopytny terapieŭt i hałoŭny redaktar Harvard Health Letter Entani Kamarof (Anthony L Komaroff) papiaredžvaje ludziej, jakija pakutujuć na alerhiju, što varta razhledzieć alternatyvu antyhistaminnym preparatam. Svajo mierkavańnie jon abhruntoŭvaje vynikami niekalkich daśledavańniaŭ, jakija vyjavili mahčymuju suviaź pamiž užyvańniem papularnych antyhistaminnych preparataŭ i pavyšanaj ryzykaj raźvićcia demiencyi.
Jak tłumačyć ekśpiert, hetyja preparaty zdymajuć simptomy alerhii, u tym liku nasmark, kašal i śvierb vačej, pieraškadžajučy dziejańniu histaminu — rečyva, jakoje vyklikaje alerhičnuju reakcyju.
Adnak, jak padkreślivaje doktar Kamarof, niekatoryja antyhistaminnyja srodki taksama vałodajuć antychalinierhičnymi ŭłaścivaściami. Jany pieraškadžajuć dziejańniu acetyłchalinu — važnaha niejratranśmitaru, jaki nieabchodny dla narmalnaj pracy mozhu.
Acetyłchalin adyhryvaje klučavuju rolu ŭ pamiaci, navučańni i pieradačy niervovych impulsaŭ. Niedachop hetaha rečyva źviazany z paharšeńniem kahnityŭnych funkcyj i pavyšanaj ryzykaj raźvićcia demiencyi. Mienavita tamu niekatoryja navukoŭcy ličać, što doŭhaterminovaje ŭžyvańnie antyhistaminnych preparataŭ z antychalinierhičnymi ŭłaścivaściami moža mieć niehatyŭnyja nastupstvy dla mozhu.
U Biełarusi da takich srodkaŭ adnosiacca preparaty, dzie asnoŭnymi dziejučymi rečyvami źjaŭlajucca dyfienhidramin (Diphenhydramine), chłarapiramin (Chloropyramine) i klemastyn (Clemastine).
Adno ź pieršych daśledavańniaŭ, što vyjaviła suviaź pamiž pavyšanymi dozami antychalinierhičnych preparataŭ i pavyšanaj ryzykaj raźvićcia demiencyi, było praviedziena ŭ 2015 hodzie. Vučonyja vyvučyli stan mozhu bolš jak 3 400 čałaviek va ŭzroście 65 hadoŭ i bolš u pieryjad z 1994 da 2012 hoda.
Niadaŭniaje daśledavańnie, apublikavanaje ŭ 2024 hodzie ŭ Journal of Allergy and Clinical Immunology, taksama vyjaviła suviaź pamiž užyvańniem antyhistaminnych srodkaŭ i ryzykaj raźvićcia demiencyi.
Navukoŭcy praviali retraśpiektyŭnaje kahortnaje daśledavańnie, vykarystaŭšy źviestki z Nacyjanalnaj bazy danych miedycynskaha strachavańnia Tajvania, jakija datyčyli bolš jak 700 000 pacyjentaŭ ź niadaŭna dyjahnastavanym siezonnym alerhičnym rynakanjuktyvitam u pieryjad z 2011 da 2017 hoda. Ich padzialili na dźvie hrupy: tych, chto prymaŭ antyhistaminnyja preparaty, i tych, chto ich nie ŭžyvaŭ.
Paśla karektavańnia vynikaŭ z ulikam inšych miedycynskich pakazańniaŭ było ŭstanoŭlena, što ryzyka raźvićcia demiencyi pavialičvałasia praparcyjna dozie pryniatych antyhistaminnych srodkaŭ.
Adnak leki ad alerhii — nie adzinyja antychalinierhičnyja preparaty, jakija vykarystoŭvajucca ŭ miedycynie. Da hetaj hrupy taksama adnosiacca niekatoryja snatvornyja srodki, preparaty ad nietrymańnia mačy, młosnaści, myšačnaha napružańnia i chvaroby Parkinsana.
Naprykład, daśledavańnie, praviedzienaje ŭ 2023 hodzie ŭ Vialikabrytanii i achapiŭšaje bolš za miljon čałaviek, pakazała, što pry ŭžyvańni antychalinierhičnych preparataŭ ryzyka raźvićcia demiencyi pavialičvajecca na 18%. Pry hetym mužčyny byli bolš uraźlivyja: ich ryzyka vyrasła na 22%, u toj čas jak u žančyn na 16%.
Jak zaŭvažaje Kamarof, navukovaja supolnaść jašče nie pryjšła da adnaznačnych vysnoŭ adnosna ŭpłyvu antychalinierhičnych preparataŭ na zdaroŭje mozhu, bo isnuje šerah daśledavańniaŭ, što nie vyjavili takoj suviazi.
Adnak uličvajučy mahčymaje ŭździejańnie hetych preparataŭ na niervovuju sistemu, ekśpiert raić razhledzieć alternatyvy i vykarystoŭvać minimalnyja efiektyŭnyja dozy pry lačeńni alerhii. Rekamiendujecca źviarnucca da doktara, kab padabrać biaśpiečnyja mietady lačeńnia.
Kamientary