U śviecie źnižajecca cikaŭnaść da ruskaj movy, asabliva paśla napadu na Ukrainu
U 2023 hodzie ruskaja mova ŭpieršyniu vypała ź dziasiatki samych papularnych dla vyvučeńnia, a kolkaść jaje nośbitaŭ z kožnym hodam mienšaje.
Pa źviestkach daviednika pa movach śvietu Ethnologue na praciahu apošnich hadoŭ ruskaja mova pastupova zdaje svaje pazicyi. Pry ahulnym roście nasielnictva ŭ śviecie, ludziej, jakija na joj razmaŭlajuć, stanovicca ŭsio mienš.
Jašče 10—12 hadoŭ tamu jana zajmała šostaje miesca siarod samych raspaŭsiudžanych moŭ śvietu paśla anhlijskaj, kitajskaj, chindzi, ispanskaj i arabskaj. U 2022-m była na vośmym. Tady na joj razmaŭlała 258 miljonaŭ čałaviek.
U 2023-m ruskaja mova apuściłasia na 9 miesca z pakazčykam 255 miljonaŭ. Adpaviedna apošnim danym, na pačatak 2025 hoda ruskaja mova zastajecca na tym ža miescy, a voś kolkaść ludziej, jakija na joj razmaŭlajuć, skaraciłasia da 253 miljonaŭ.
Pa infarmacyi dadatku dla vyvučeńnia zamiežnych moŭ Duolingo, jaki źjaŭlajecca lidaram pa spampoŭvańniach u śviecie ŭ svajoj katehoryi, u 2023 hodzie rasiejskaja mova ŭpieršyniu za apošnija hady vypała z top-10 samych papularnych, sastupiŭšy partuhalskaj.
Jak piša rasijskaje vydańnie «Kommiersant», ekśpierty źviazvajuć źnižeńnie kolkaści ludziej, jakija razmaŭlajuć pa-rasiejsku z demahrafičnym spadam u Rasii i źmianšeńniem jaje papularnaści za miažoju, u tym liku (za niekatorym vyklučeńniem) u krainach SND.
Tendencyju na stratu pazicyj ruskaj movy na svajoj płatformie ekśpierty Duolingo tłumačać častkova rostam turystyčnaj pryvabnaści Partuhalii i partuhałamoŭnaj Brazilii, a taksama častkova palityčnymi pryčynami.
Tak u 2022 hodzie paśla pačatku vajny va Ukrainie, naziraŭsia istotny rost cikaŭnaści da ŭkrainskaj movy. Naprykład, u takich krainach, jak Hiermanija, Polšča i Niderłandy, kolkaść ludziej, jakija jaje vyvučajuć, vyrasła ŭ 16 razoŭ.
Daśledavańnie «Stanovišča ruskaj movy ŭ sistemach adukacyi zamiežnych krain», praviedzienaje Mižnarodnaj asacyjacyjaj vykładčykaŭ ruskaj movy i litaratury sumiesna z Vyšejšaj škołaj ekanomiki, paćviardžaje, što razam z demahrafičnymi faktarami značnuju rolu adyhryvajuć i palityčnyja abstaviny.
Pavodle apytańnia, praviedzienaha siarod 68 zamiežnych ekśpiertaŭ z 28 krain i 332 vykładčykaŭ ruskaj movy z 50 krain, adnoj z pryčyn źnižeńnia cikavaści da vyvučeńnia ruskaj u ich krainach źjaŭlajecca niehatyŭnaja hramadskaja dumka, jakaja padmacoŭvajecca krytyčnymi publikacyjami ŭ presie.
Źnižeńnie cikavaści da ruskaj adznačyła pałova apytanych ekśpiertaŭ (50%) i praktyčna dva ź piaci vykładčykaŭ (38,2%).
Zrazumieła, što situacyja z ruskaj movaj adroźnivajecca ŭ zaležnaści ad rehijona. Najbolš mocnyja pazicyi jana zachoŭvaje ŭ krainach SND, niekatoryja ź jakich nadali joj aficyjny status.
Na stanovišča z ruskaj movaj u krainach Uschodniaj Jeŭropy, dzie pražyvaje značnaja ruskamoŭnaja dyjaspara, niehatyŭna ŭpłyvajuć palityčnyja faktary.
A voś na Blizkim Uschodzie cikavaść da ruskaj movy raście razam z umacavańniem dziełavych suviaziaŭ. Afryku ekśpierty nazyvajuć pierśpiektyŭnym rehijonam, choć tam, jak i na Blizkim Uschodzie, asnoŭnaj pieraškodaj moža stać niedachop vykładčykaŭ i sučasnych navučalnych materyjałaŭ.
U rasijskim Dziaržaŭnym instytucie ruskaj movy imia A. S. Puškina nie ličać situacyju krytyčnaj. Pavodle apošniaha daśledavańnia «Indeks ruskaj movy ŭ śviecie», jaki aceńvaje jaje kankurentazdolnaść pa roznych kryteryjach, ruskaja zachavała svaje pazicyi. Jana sastupaje tolki anhlijskaj, ispanskaj, kitajskaj i francuzskaj movam, zajmajučy 4-je miesca ŭ mižnarodnych arhanizacyjach, 5-je pa kolkaści navukovych publikacyj u mižnarodnych navukovych bazach danych, 7-je pa kolkaści ŚMI, 2-je pa doli sajtaŭ i 6-je pa kolkaści internet-karystalnikaŭ.
Staś Karpaŭ: Čamu ruskamoŭnyja sami chočuć, kab ruskaja mova była «dyskryminavana»
«Ruskaja skrypka na Branščynie — fienomien, pra jaki vy i nie viedali». Biełarusaŭ razzłavała pryŭłaščvańnie ichniaj nacyjanalnaj kultury
Łukašenka: Vałodańnie ruskaj movaj — naš najvialikšy zdabytak. Navošta my hublajem ruskuju movu?
Kamientary