Меркаванні1212

«Лукашэнка можа пачаць расстрэльваць». Аналітык ацаніў, што будзе, калі зняць санкцыі

Аналітык Еўрапейскай рады па міжнародных адносінах, былы беларускі дыпламат Павел Слюнькін у інтэрв'ю «Салідарнасці» расказаў пра стратэгію Захаду адносна рэжыму Лукашэнкі і прааналізаваў магчымыя сцэнары яе змены.

Аляксандр Лукашэнка (злева) падчас інспекцыі абароннага аб'екта ў Брэсцкай вобласці. Кастрычнік 2023 года. Скрыншот з відэа

У чым заключаецца стратэгія ЕС

На погляд Паўла Слюнькіна, Захад заўсёды імкнуўся рэагаваць на падзеі, якія адбываюцца ў Беларусі. Пры гэтым дэмакратычныя патрабаванні да Мінска заўсёды былі больш строгімі, чым, напрыклад, да Баку.

Гэтыя адносіны мелі ў мінулым перыяды як пацяплення, так і пахаладання. Цяпер жа яны, па сутнасці, знаходзяцца ў самым нізкім пункце за ўсю гісторыю рэжыму Лукашэнкі.

Аналізуючы выніковасць стратэгіі Захаду, аналітык адзначае, што «ў нейкія моманты так — яна прыносіла лакальны поспех». У той жа час асноўныя мэты — дасягненне дэмакратычных змен унутры краіны, сурʼёзныя паляпшэнні ў сферы правоў чалавека — не былі дасягнутыя.

Рэжым Лукашэнкі заўсёды вяртаўся ў адзін і той жа пункт — «у натуральны для сябе стан рэпрэсій і прыгнечанне іншадумства».

Слюнькін дапускае магчымасць таго, што стратэгія ЕС заключалася менавіта ў тым, каб, «не ўкладваючы зашмат палітычнага капіталу, цярпліва чакаць, пакуль «клімат» у Беларусі стане больш спрыяльным для такіх палітычных інвестыцый». І цяпер ЕС заняў менавіта такую пазіцыю.

«Фокуса на Беларусі ў ЕС няма, праблемы кіраўніцтва краіны стварае, але добрых ідэй, як іх вырашаць, няма», — канстатуе аналітык.

Ці ёсць у еўрапейцаў механізмы ўздзеяння на Мінск, акрамя санкцый

Слюнькін лічыць, што ў ЕС няма паслядоўнасці ў рэакцыі на падзеі, якія адбываюцца ў Беларусі. «Калі ў вас ёсць мэта і вы вызначылі для сябе інструменты, якімі будзеце яе дамагацца, — важна, каб ваша рэакцыя не мянялася, калі не мяняюцца абставіны, што яе выклікалі», — кажа ён.

Аналітык адзначае, што ў некаторых еўрапейскіх сталіцах абмяркоўваюцца варыянты, як наладзіць дыялог з Беларуссю. Але Слюнькін лічыць, што ЕС ні ў якім разе не павінен ісці на саступкі рэжыму Лукашэнкі ў выпадку, калі ён зробіць мінімальныя саступкі. Бо гэта можа прывесці да ўзмацнення рэпрэсій унутры краіны.

«І калі вы згаджаецеся прыняць як новую норму тое, што адбываецца ў Беларусі цяпер, адмаўляецеся ад інструментаў ціску, а замест гэтага інтэнсіфікуеце дыялог — то, калі Лукашэнка, напрыклад, пачне расстрэльваць палітвязняў у турмах, як гэта робіць Іран, ці ўвядзе войскі ва Украіну, вы гатовыя будзеце працягваць прытрымлівацца сваёй новай тактыкі ці зноў загаворыце пра санкцыі, якія, згодна з вашымі меркаваннямі, мінулым разам не прынеслі вынікаў?» — разважае Слюнькін.

У той жа час у ЕС няма ніякіх новых механізмаў уздзеяння на Лукашэнку. «Амаль усе рэалістычныя карты, якімі мог згуляць ЕС і іншыя заходнія краіны ў дачыненні да Беларусі, ужо на стале — і яны пакуль не прынеслі пазітыўнага выніку», — выказвае сваё бачанне Слюнькін і адзначае, што ўзровень рэпрэсій унутры краіны ці атак на рэгіянальную бяспеку «далёка не максімальны» і «можа быць яшчэ горшы».

Лукашэнка хоча метадычна змяніць свядомасць беларусаў

Па думку Слюнькіна, беларускія ўлады не ідуць на саступкі і не імкнуцца стварыць стымулы для перагляду падыходу заходніх краін. Магчыма, гэта звязана з іх надзеяй на тое, што «і без саступак іх прымуць такімі, якія яны ёсць».

Аналітык фармулюе канчатковую мэту, якая, на яго думку, цяпер ёсць у Мінска: «прыміце нас такімі, тады мы зможам быць карыснымі адно аднаму, але не стаўце пад сумнеў наша права рабіць з людзьмі і краінай усё, што мы пажадаем».

У выніку ні адзін з бакоў ні хоча ісці на саступкі. Да таго ж, як адзначае аналітык, кожны з бакоў цяпер займаецца вырашэннем сваіх пытанняў. Лукашэнка, які заняты палітычным выжываннем, «метадычна змяняе грамадскую свядомасць беларусаў, ліквідуе падмурак, на аснове якога стаў магчымы палітычны ўздым 2020 года».

А для ЕС зараз галоўнае — пытанні ўласнай бяспекі, межаў і дапамогі Украіне. Пры такім парадку беларускае пытанне адышло на далёкі план.

Ці могуць у Беларусі адбыцца свабодныя выбары

Падчас інтэрвʼю ў Слюнькіна спыталі, ці магчымыя новыя падыходы да вырашэння беларускага крызісу. Напрыклад, ЗША і Венесуэла дамовіліся аб змякчэнні санкцый у абмен на правядзенне выбараў у другой палове 2024 года.

Аналітык адзначыў, што вельмі сумняваецца ў тым, што дамоўленасці будуць выкананы чавістамі. Да таго ж ён звяртае ўвагу на тую акалічнасць, што актывізацыя спробаў вырашэння венесуэльскага крызісу непасрэдна звязаная з вайной ва Украіне:

«Венесуэла валодае запасамі нафты, якія маглі б стабілізаваць сусветны рынак пасля вымушанай пераарыентацыі імпарту нафты і нафтапрадуктаў з Расіі на іншыя рэгіёны, што ўзнікла з прычыны дэфіцыту паліва і інфляцыі».

Таму ЗША зацікаўленыя ў развязванні крызісу, але не могуць зняць санкцыі на венесуэльскую нафту без якіх-небудзь перадумоў.

«У тэорыі, калі ў Мадура атрымаецца паспяхова «прадаць» амерыканцам выбары-фікцыю, можна ўявіць, што ў 2025-м Лукашэнка можа паспрабаваць пракруціць тое ж самае», — заўважае Слюнькін. Але пытанне ў тым, што ён можа прапанаваць Захаду. Нафты ў Беларусі, у адрозненне ад Венесуэлы, няма.

«Ад Расіі ён нікуды не падзенецца і рэпрэсіі спыняць не будзе — без іх ён не адчувае сябе ў бяспецы». Адзінае, што можа здарыцца, — гэта вызваленне палітзняволеных. Але цяпер, лічыць Слюнькін, цяжка сказаць, ці будзе гэтага кроку дастаткова.

Аналітык адзначае, што высновы з венесуэльскага кейса могуць быць дыяметральна супрацьлеглымі. Магчыма, мы ўбачым, што санкцыйныя скептыкі памыліліся, і паслядоўны, моцны і даведзены да канца ціск вымушае рэжымы ісці на саступкі. Ці, наадварот, пакажа, што ніякія санкцыі, нават з боку самай магутнай краіны свету, не могуць змяніць не самы моцны і не самы стабільны рэжым тыпу рэжыму Мадура.

У кантэксце Беларусі, як лічыць Слюнькін, гэта можа паўплываць на разуменне «тэарэтычнай часткі пытання, якія меры і механізмы дзейсныя, а якія не».

Ці магчымы ў Беларусі рэальныя перамены

Павел Слюнькін адзначае, што прытрымліваецца свайго меркавання адносна таго, што змены ў траекторыі адносін Беларусі і заходніх краін магчымыя толькі ў тым выпадку, калі адзін з бакоў будзе гатовы пайсці на сурʼёзныя саступкі.

Гэта могуць быць крокі з боку Мінска, але больш сурʼёзныя за выпусканне дзесяці чалавек з турмаў. Ці Еўрасаюз паспрабуе пайсці на дыялог з Лукашэнкам, стымулюючы яго на нейкія мінімальныя крокі (умоўна, каб людзям у турмах хаця б лісты даходзілі ці матрацы выдавалі).

«І пакуль не адбудзецца нешта, што сурʼёзна зменіць пазіцыі абодвух бакоў ці хаця б аднаго з іх, мы будзем знаходзіцца прыкладна ў такой жа сітуацыі, як цяпер», — падсумоўвае суразмоўца.

Чытайце яшчэ:

«Мне 34 гады, я беларус, упершыню ў жыцці ўбачу мірную перадачу ўлады». Гэты допіс былога беларускага дыпламата ўзварушыў твітар

Пра Мікалая Лукашэнку, інсайды з самітаў, дыпламатаў у лазні і працу спецслужбаў — Павел Слюнькін у «Ток»

Слюнькін: Лукашэнка стаў гаўляйтарам, а любая крытыка стала разглядацца як злачынства

Каментары12

  • даведка
    30.10.2023
    Лукашенко расстреливает собственных граждан, выросших при нём, что его оставит от расстрела своих врагов?!
  • даведка
    30.10.2023
    Павел Слюнькин вместе с остальными давно уехал из страны и просто не знает, что в ней творится изо дня в день, а я лично с каждым днём всё больше понимаю, что уже скоро всё это закончится трагично для самого Лукашенко.
  • Кастусь
    30.10.2023
    даведка ,на основании чего сделан такой вывод?

Цяпер чытаюць

Знайшоўся гурт, які плануе сабраць «Мінск-Арэну» чатыры разы запар. І ўжо амаль зрабіў гэта14

Знайшоўся гурт, які плануе сабраць «Мінск-Арэну» чатыры разы запар. І ўжо амаль зрабіў гэта

Усе навіны →
Усе навіны

Трамп прызнаўся, што спрэчка з Зяленскім у Белым доме была часткай ціску на Украіну12

Настаўніца расказала, як педагогі вымушаны справаздачыцца за паездкі за мяжу6

Ізраіль аднавіў удары па аб'ектах ХАМАС у сектары Газа2

Трамп заявіў, што «многія элементы» мірнага пагаднення ўжо ўзгодненыя3

Лойка: Калаўр мог спрачацца і адвакатаваць такія рэчы, пра якія ніхто іншы заікнуцца не мог7

Распавядаем, што за новую зброю ўжылі ў Сербіі для разгону пратэстаў. Яна ўжо ёсць у Расіі7

Тэлетрансляцыя са стадыёна ў Мінску, які ў 2021 годзе адкрываў Лукашэнка, «небяспечная для здароўя аператараў»1

Венгрыя пагадзілася працягнуць санкцыі супраць Расіі пасля званка Рубіа3

Палітзняволеная Антаніна Канавалава расказала, што ёй прапаноўваў ГУБАЗіК пасля яе вызвалення3

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Знайшоўся гурт, які плануе сабраць «Мінск-Арэну» чатыры разы запар. І ўжо амаль зрабіў гэта14

Знайшоўся гурт, які плануе сабраць «Мінск-Арэну» чатыры разы запар. І ўжо амаль зрабіў гэта

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць