«Вазьміце шапкі-га*донкі, пажадана цёмнага колеру! Тэрмабялізну з сабою!» Вось што знайшлі ў тэлефоне збітага расійскага лётчыка
Украінскія журналісты вывучылі знойдзеныя фота, відэа і перапіскі.
Журналісты ўкраінскага канала «Суспільне. Чарнігаў» атрымалі ўнікальны доступ да тэлефона расійскага лётчыка знішчальніка Су-34 Аляксандра Краснаярцава, які выжыў пасля таго, як яго самалёт быў збіты абаронцамі Чарнігава 5 сакавіка 2022 года.
У тэлефоне, якім мужчына карыстаўся з 16 ліпеня 2019 года да свайго палону ў сакавіку 2022 года, знаходзілася больш за 60 гігабайт фота, відэа і перапісак, якія расказваюць пра жыццё лётчыка да вайны і ў час уварвання. Прыводзім самае цікавае.
Хто такі Краснаярцаў
Маёр Аляксандр Краснаярцаў — пілот першага класа, начальнік паветрана-агнявой і тактычнай падрыхтоўкі 2-га змешанага авіяцыйнага палка 2-й змешанай авіяцыйнай дывізіі ВПС Расіі. З сям'ёй пражываў у Чалябінску. У 2016 годзе ён удзельнічаў у ваеннай аперацыі Расіі ў Сірыі.
З перапіскі пілота з жонкай стала вядома, што расійскі лётчык у 2021 годзе меў месячны заробак каля 1750 даляраў.
Падрыхтоўка да вайны
У дадатку Telegram у тэлефоне Краснаярцава журналісты знайшлі рабочую групу расійскіх пілотаў «Першая ЕПТ», якая была створана ў верасні 2021 года. Група налічвае 48 чалавек. Усе яны служаць у 2-м гвардзейскім змешаным авіяцыйным палку, які базіруецца на ваенным аэрадроме Шагол пад Чалябінскам.
Змест перапіскі раскрывае планы расійскай авіяцыі па падрыхтоўцы да поўнамаштабнага ўварвання ва Украіну.
21 снежня 2021 года, амаль у 5 гадзін раніцы, намеснік камандзіра эскадрыллі Яўген Канішчаў піша наступнае паведамленне:
«Шуст, дошч, саве, лука, хітр, ларык, калмы, юд, губайд, бор, каўроў, вустрыца. Гэтым персанажам выезд куды-небудзь забаронены. Калі што, на збор гадзіна. І пагналі. Пастаўце ўсе плюсы, персанажы. Што вам даведзена. Хатнім ні слова па магчымасці. А хто не ў спісе, рот на замку трымаць».
2022 год для пілота Су-34 Краснаярцава пачаўся з тэрміновай тэлеграмы аб навучанні з 11 па 14 студзеня ў Навасібірску па асаблівасцях баявой падрыхтоўкі і дзеянняў авіяцыі і супрацьпаветранай абароны ва ўмовах узброеных канфліктаў. Да 25 студзеня, як вынікае з перапіскі, Краснаярцаў заставаўся ў Чалябінску. Там ён праходзіў медыцынскае абследаванне.
Пасля гэтай даты ўся змешаная авіяцыйная дывізія пачала перамяшчацца да ўкраінскай мяжы. У расійскіх СМІ з'явіліся публікацыі пра гэта, а ў перапісцы маёра з жонкай Анастасіяй ёсць паведамленне, дзе яна за яго хвалюецца.
«Гляджу навіны і становіцца страшна…» — піша жанчына. На гэта Краснаярцаў адказвае: «Усё будзе добра!!! Не хвалюйся!!! Мы разам назаўжды!!! І глядзі менш навіны».
Тое, што Су-34 перакінулі бліжэй да мяжы з Украінай, зафіксавана на відэа ад 18 лютага 2022 года, якое зняў на тэлефон сам Краснаярцаў.
У гэты ж час у тэлеграм-групе «Першая ЕПТ» з'яўляецца паведамленне намесніка камандзіра эскадрыллі Канішчава, які загадвае лётчыкам і штурманам узяць з сабой вопратку і рэчы на заданне:
«Па форме адзення. ЛТА (лётна-тэхнічнае абмундзіраванне. — НН) зімовае! З сабою камбезы бяром. На нагах цёплыя высотнікі! Запалкі, усю гэта зал*пу з сабою! Датычыць усіх, хто з'ехаў і вылятае заўтра! Шапкі вазьміце га*донкі, пажадана цёмнага колеру! Тэрмабялізну з сабою!»
Сам жа Краснаярцаў запісаў на тэлефон пасадку Ан-124-100 «Руслан» з бартавым нумарам RA-82013 на аэрадроме Сешча ў Бранскай вобласці. За некалькі дзён да ўварвання, 14 лютага 2022, у гэты ж Ан-124 на аэрадроме Пермі грузілі ваенныя верталёты.
Як вынікае з інфармацыі тэлефона, 22 лютага Краснаярцаў пачаў вывучаць Google-карты ўкраінскіх гарадоў. Высветлілася, што ён дэталёва разглядаў вуліцы Чарнігава і Кіева.
Пачатак вайны
Па словах журналістаў, 23 лютага жонка Анастасія павіншавала мужа і спытала, калі ён вернецца. На што мужчына адказаў: «Хіба што хутка».
За 24 лютага ў тэлефоне Краснаярцава няма ніякай інфармацыі — ні званкоў, ні паведамленняў, ні апавяшчэнняў. Толькі на наступны дзень ён выйшаў на сувязь з жонкаю і маці. У наступныя дні ў рабочым чаце абмяркоўваюць першыя збітыя расійскія самалёты.
Журналісты прыводзяць перапіску паміж Краснаярцавым і яго калегай Дзмітрыем Селіным за 2 сакавіка 2022 года.
«А накрыць там усё не варыянт?» — пытаецца Селін.
«Не», — адказвае Краснаярцаў і дадае, што «па мірных нельга, не ўсе там дрэнныя».
«Так зразумела, у самога там сваякі жывуць», — пагаджаецца Селін і просіць пісаць часцей.
«Прарвёмся. Выглядае на тое, што дахаты не скора», — піша Краснаярцаў.
3 сакавіка 2022 года расійскія самалёты ўпершыню нанеслі масіраваны авіяўдар па Чарнігаве. Шэсць авіябомбаў ФАБ-250 (па 250 кілаграм кожная) патрапілі ў жылыя дамы. Пад атаку расійскай авіяцыі патрапілі дзве школы. Па даных пракуратуры, у гэты дзень загінула 47 чалавек.
Палон
5 сакавіка 2022 года Аляксандр Краснаярцаў вылецеў на шматмэтавым знішчальніку Су-34 з ваеннага аэрадрома ў пасёлку Сешча ў Бранскай вобласці і накіраваўся на Чарнігаў. Аднак падчас заходу на цэль яго самалёт быў збіты пераносным зенітна-ракетным комплексам FIM-92 Stinger, які выкарыстоўвалі байцы 105-га пагранічнага атрада.
Ракета патрапіла ў рухавік Су-34, пачаўся пажар, самалёт губляў вышыню. На борце Су-34 знаходзіліся шэсць некіруемых авіябомбаў ФАБ-500 (па 500 кілаграм кожная). Абломкі самалёта ўпалі на прыватны дом.
Краснаярцаў і яго штурман Канстанцін Крывалапаў катапультаваліся, але Крывалапаў загінуў пры прызямленні. Краснаярцаў жа выжыў і прызямліўся на дах жылога дома. Брат гаспадыні дома паспрабаваў дагнаць пілота, але Краснаярцаў двойчы стрэліў у яго з пісталета Макарава. Мужчына загінуў. Неўзабаве расійскі пілот, які хаваўся ў падвале суседняга дома, быў затрыманы байцамі тэрытарыяльнай абароны Украіны.
Далейшы лёс
У палоне Краснаярцаў прабыў да пачатку красавіка, калі быў абменены на пяцярых украінскіх пілотаў.
26 кастрычніка 2023 года суд завочна прысудзіў Краснаярцава да 14 гадоў пазбаўлення волі і абавязаў выплаціць 2 мільёны грыўняў маральнай кампенсацыі сястры забітага чарнігаўца.
Суд палічыў дзеянні пілота парушэннем міжнароднага гуманітарнага права, а значыць, ваенным злачынствам, а не наўмысным забойствам.
У студзені 2023 года Краснаярцаў быў заўважаны на прыёме ў прэзідэнта Расіі Уладзіміра Пуціна, які выступаў са штогадовым пасланнем Федэральнаму сходу Расіі. З тых часоў мужчына не з'яўляўся на публіцы.
Журналісты змаглі пагаварыць з Краснаярцавым. У размове ён сцвярджаў, што нікога не застрэліў, не ведае аб вынесеным прысудзе і цяпер ужо не лётае.
Каментары